Zespół Jelita Nadwrażliwego (IBS)

Zespół Jelita Nadwrażliwego (IBS)

Czym jest IBS (ang. Irritable Bowel Syndrome)?

Mówimy różnie: zespół jelita drażliwego, nadwrażliwe jelito czy też tak jak w tytule artykułu: zespół jelita nadwrażliwego. Różne nazwy mają na myśli jeden wspólny czynnik: problemy ze strony układu pokarmowego manifestujące się poprzez biegunki, zaparcia, wzdęcia, bóle brzucha.

Często u osób z IBS, których w Polsce szacuje się, że jest ponad 13% (mówi się nawet o 20% populacji), można zauważyć objawy bezpośrednio niepowiązane z jelitami, jak na przykład bóle mięśni, głowy, nietrzymanie moczu czy wahania nastroju.

Etiologia przypadłości nie jest do końca poznana, jednak warto wspomnieć o stresie, który z pewnością przyczynia się do występowania IBS.

Czy wiesz, że drugą co do częstotliwości przyczyną opuszczania dnia w pracy są właśnie problemy jelitowe? Niestety IBS stanowczo obniża nasz komfort życia, dlatego nie można powiedzieć „ja już tak mam”, tylko trzeba pracować nad minimalizacją dolegliwości.

Diagnostyka zespołu jelita nadwrażliwego

Oczywiście diagnozę stawia lekarz, głównie na podstawie wywiadu oraz badań. Istotne są również kryteria rzymskie III. Diagnostyka nie jest łatwa, ponieważ znanych jest wiele chorób układu pokarmowego. Dlatego proszę nie róbcie tego na własną rękę, a zaufajcie wykwalifikowanemu specjaliście.

Leczenie IBS

Jedno słowo, którym można opisać leczenie to z pewnością: wielopłaszczyznowe. Oprócz zmian w diecie potrzebna może być również farmakoterapia oraz podstawowa suplementacja. Leki powinniśmy zostawić lekarzom (mogą to być m.in. środki regulujące motorykę przewodu pokarmowego). Z dietą i suplementacją powinniśmy udać się do specjalisty, natomiast zawsze coś możemy zdziałać samemu.

Dieta niskiego FODMAP

Brzmi jak zaklęcie, a tak naprawdę jest to sposób żywienia, który może przynieść Ci ulgę. Pod hasłem FODMAP kryje się skrót od: fermentujące oligosacharydy, disacharydy, monosacharydy i poliole.

Zawartość powyższych związków powoduje gromadzenie się płynów w świetle jelita, co skutkuje biegunkami. Dodatkowo mamy do czynienia z fermentacją bakteryjną w wyniku której powstaje dwutlenek węgla, co prowadzi do wzdęć.

Jakie produkty powinny zostać ograniczone? No takie, które są zasobne we wspomniane wcześniej FODMAP. Na stronie https://www.fodmap.pl/
możecie znaleźć listę produktów o wysokiej oraz niskiej zawartości FODMAP. Warta uwagi jest również aplikacja: Monash Uni Low FODMAP Diet. Trzeba pamiętać, że każdy z nas ma indywidualną tolerancję na zawartość poszczególnych sacharydów, więc dieta trzech osób z IBS może być zupełnie różna.

W skrócie można opisać kilka sacharydów zawartych w pożywieniu, na które trzeba zwrócić uwagę:

• laktoza (zawarta w produktach mlecznych, ale również w produktach spożywczych wzbogaconych w mleko w proszku, warto tutaj zwrócić uwagę na sery, takie jak parmezan, cheddar czy mozzarella, ponieważ zawierają one mało laktozy, więc najprawdopodobniej będą przez nas dobrze tolerowane)
• fruktoza (kojarzy nam się z owocami, szczególnie takimi jak jabłka, mango, czereśnie czy gruszki, jednak musimy pamiętać, że fruktoza to też syrop fruktozowo- glukozowy, kukurydziany oraz sacharoza, czyli połączenie fruktozy z glukozą)
• fruktany (to głównie składnik warzyw, o których często się mówi, że powodują wzdęcia, czyli m.in. cebula i czosnek, ale również zbóż takich jak pszenica czy żyto)
• oligosacharydy (znajdziemy głównie w nasionach roślin strączkowych)
• poliole (między innymi sorbitol, maltitol, ksylitol, czyli warto odstawić na przykład gumy do żucia, pamiętajcie, że poliole znajdują się również w owocach)

Oczywiście nie tylko produkty, ale też sposób ich przyrządzania i spożywania jest bardzo istotny. Jak się pewnie domyślacie powinniśmy ograniczyć smażenie oraz grillowanie, a postawić na gotowanie i przygotowywanie na parze. Posiłki nie powinny być duże objętościowo, lepiej jeść częściej, a mniej, no i przede wszystkim nigdzie się nie spieszyć i spokojnie przeżuwać.

Przy wielu eliminacjach należy pamiętać o odpowiednim zbilansowaniu diety. Jeśli nie wiecie jak to zrobić to zgłoście się do dietetyka. Prosty przykład: przy całkowitym wykluczeniu produktów mlecznych bardzo często dochodzi do niedostatecznej podaży wapnia w diecie. Trzeba uważać aby chęcią wyciągnięcia się z jednego problemu nie wpakować się w inne kłopoty zdrowotne.

Dodatkowo warto zaznaczyć, że nie jest to dieta na całe życie. Prawidłowo skonstruowana zakłada dwa etapy, gdzie w pierwszym eliminujemy produkty o wysokiej zawartości FODMAP, a po kilku tygodniach zaczynamy je stopniowo wprowadzać, obserwując przy tym swoje samopoczucie.

Suplementacja osób chorych na zespół jelita nadwrażliwego

Pocieszające jest, że istnieje kilka preparatów, które mogą nam pomóc.

Pierwszym z nim, naprawdę wartym uwagi jest kwas masłowy. W suplementy zapakowany jako maślan sodu potrafi działać cuda. Może nie cuda, bo rzeczywiście pomaga, co zostało udowodnione naukowo. Po 3 miesiącach regularnej suplementacji maślan sodu poprawił komfort życia i zmniejszył dolegliwości jelitowe pacjentów z IBS o 14% według skali Birmingham (Banasiewicz T i wsp. Jakość życia i objawy kliniczne u chorych z zespołem jelita nadwrażliwego, leczonych uzupełniająco chronionym maślanem sodu. Gastroenterologia Praktyczna 2011; 5:45-53).

W poniższym filmiku przez 6 minut opowiadam Wam czym jest kwas masłowy i kiedy warto go stosować:

Możesz kupić go tutaj [klik]

Kolejnym preparatem wartym uwagi jest z pewnością dobroczynny szczep bakterii Lactobacillus plantarum 299v. Zawiera go SanProbi IBS, który jak sama nazwa wskazuje dedykowany jest osobom cierpiącym na zespół jelita nadwrażliwego. Z mojego doświadczenia wiem, że warto go włączyć do suplementacji u osób, które zmagają się z biegunkami. Przy zaparciach i wzdęciach może potęgować uczucie dyskomfortu.

Możesz kupić go tutaj [klik]

Podsumowanie

Jak widać IBS to problem, który dotyka coraz większą część polskiego społeczeństwa. Pamiętajcie, że aby z czymś walczyć to trzeba na początku to dobrze poznać, dlatego zachęcam do poszerzania wiedzy w tym zakresie. Nie zapominajcie o wizycie u lekarza, sami nie stawiajcie sobie diagnozy. Życzę Wam dużo zdrowia i jak najmniej problemów ze strony układu pokarmowego!